Wymagania do egzaminu magisterskiego
WYMAGANIA OBOWIĄZUJĄ OD ROKU AKADEMICKIEGO 2003/4
Na egzaminie magisterskim student powinien wykazać się znajomością i
dobrym rozumieniem podstawowych pojęć matematycznych i ich własności oraz
znajomością podstawowych zagadnień z dydaktyki matematyki. Ponadto
powinien dobrze operować językiem matematycznym, umieć przedstawić
syntetycznie kluczowe problemy matematyki wyższej, a także widzieć związki
matematyki wyższej z matematyką elementarną.
Każdy student powinien być przygotowany do odpowiedzi na wszystkie zagadnienia
działu I oraz wszystkie zagadnienia z wybranego przez siebie i
uzgodnionego z promotorem jednego z
działów: II, III, IV, V i VI (studenci o specjalności Matematyka
z Informatyką -- również z działu VII). Wybór tego działu musi
być zgłoszony przy składaniu pracy (w szczególności po to, aby w egzaminie
mógł uczestniczyć specjalista z informatyki, jeżeli student wybrał
dział VII). Na wniosek studenta i promotora Dyrektor Instytutu może
wyznaczyć studentowi indywidualne pensum do egzaminu magisterskiego,
które zastąpi wybór jednego z działów II-VII (dział I pozostaje obowiązkowy).
- I. Pojęcia i wiadomości podstawowe
-
- Pojęcia teorii aksjomatycznej i jej modelu.
- Elementarne pojęcia rachunku zdań.
- Aksjomatyczny system teorii mnogości.
- Liczby kardynalne i porządkowe.
- Relacje równoważnościowe i porządkowe. Definiowanie pojęć
matematycznych za pomocą relacji równoważnościowych. Uporządkowanie
podstawowych zbiorów liczbowych.
- Systemy aksjomatyczne arytmetyki liczb naturalnych.
Konstrukcja zbioru liczb naturalnych w teorii mnogości. Konstrukcje
podstawowych struktur liczbowych (liczby całkowite, wymierne, rzeczywiste
i zespolone).
- Aksjomatyczne ujęcie geometrii elementarnej. Różne geometrie i
ich modele.
- Geometria krzywych. Krzywe regularne, długość krzywej, trójścian
Freneta.
- Geometria powierzchni. Wektor normalny, płaszczyzna styczna, pole
płata.
- Definicje i modele podstawowych struktur algebraicznych,
struktury ilorazowe.
- Homomorfizmy struktur algebraicznych. Podstawowe własności oraz
przykłady w poszczególnych strukturach.
- Przestrzeń wektorowa, jej baza i wymiar; podprzestrzeń
generowana przez zbiór; przykłady.
- Algebra macierzy, wyznaczniki i układy równań liniowych.
- Układy współrzędnych w przestrzeniach afinicznych i
euklidesowych. Równania prostych i płaszczyzn.
- Przekształcenia afiniczne.
- Krzywe i powierzchnie stopnia 2.
- Aksjomatyka rachunku prawdopodobieństwa. Prawdopodobieństwo
warunkowe, prawdopodobieństwo całkowite,
wzór Bayesa. Niezależność zdarzeń. Przykłady przestrzeni probabilistycznych.
- Zmienne losowe jedno- i dwuwymiarowe i generowane przez nie
przestrzenie probabilistyczne na prostej i na płaszczyźnie.
Niezaleźność zmiennych losowych. Dystrybuanta. Wartość oczekiwana i wariancja.
- Różne rodzaje zbieżności. Prawo wielkich liczb Bernoulliego.
Twierdzenia graniczne.
- Różne definicje granicy ciągu i granicy funkcji. Podstawowe
własności granic ciągów funkcji.
- Szeregi liczbowe. Kryteria zbieżności.
- Różne definicje ciągłości funkcji. Własności funkcji ciągłych.
- Topologia i sposoby jej wprowadzania. Odwzorowania ciągłe i homeomorfizmy.
- Pochodna funkcji jednej zmiennej. Ekstrema funkcji, wypukłość.
Twierdzenia o wartości średniej i ich zastosowania. Wzór Taylora.
- Różniczki funkcji wielu zmiennych, pochodne
cząstkowe, pochodna kierunkowa.
- Funkcje analityczne, twierdzenie całkowe Cauchy'ego, wzór całkowy
Cauchy'ego, ich konsekwencje.
- Proces całkowy w definicjach różnego rodzaju całek
(wielokrotnych, krzywoliniowych, powierzchniowych).
- Przestrzenie Banacha. Podstawowe przykłady przestrzeni ciągowych
i funkcyjnych oraz operatorów liniowych ciągłych na tych przestrzeniach.
- Miara i jej podstawowe własności. Miara Lebesgue'a, miara Jordana.
- Poziomy i kryteria rozumienia pojęć. Typy rozumowań w
nauczaniu matematyki (wnioskowanie empiryczne, intuicyjne i formalne,
indukcja, dedukcja, redukcja, rozumowanie nie wprost).
- Rodzaje zadań matematycznych w różnych koncepcjach nauczania,
główne etapy wg. Polyi i przykłady wskazówek heurystycznych w procesie
rozwiązywania zadań.
- Cele nauczania matematyki, rola pojęciowego i algorytmicznego
ujęcia matematyki w różnych koncepcjach nauczania.
- Dydaktyczne problemy związane z definiowaniem i korzystaniem z
definicji, formułowaniem twierdzeń, ich stosowaniem i dowodzeniem.
- Wykorzystanie technologii informacyjnej w nauczaniu matematyki,
przykłady edukacyjnych programów komputerowych.
- II. Analiza matematyczna i topologia
-
- Różne rodzaje przestrzeni topologicznych (przestrzenie zwarte,
spójne, zupełne, ośrodkowe); aksjomaty oddzielania.
- Własności funkcji ciągłych rzeczywistych, określonych na
przestrzeniach metrycznych.
- Własności granic ciągów funkcyjnych i sum szeregów funkcyjnych.
- Ekstrema i ekstrema warunkowe dla funkcji wielu zmiennych.
- Zastosowanie twierdzenia Liouville'a
do dowodu zasadniczego twierdzenia algebry.
- Twierdzenie o identyczności funkcji analitycznych.
Twierdzenie o zachowaniu obszaru dla funkcji analitycznych.
Zastosowana tych twierdzeń.
- Miara zewnętrzna, twierdzenie Caratheodory'ego, miara Lebesgue'a
i jej własności.
- Całka Lebesgue'a, własności i związek z całką Riemanna.
- Twierdzenia o istnieniu i jednoznaczności rozwiązań równań
różniczkowych.
- Przykłady metod rozwiązywania pewnych
typów równań różniczkowych pierwszego i drugiego rzędu.
- Przestrzenie Banacha i Hilberta jako przykłady łączenia
struktury topologicznej i liniowej. Operatory i funkcjonały liniowe ciągłe.
- Szeregi Fouriera w przestrzeni Hilberta. Kryteria zbieżności dla
funkcji rzeczywistych.
- III. Algebra
-
- Grupy i pierścienie, dzielniki normalne i ideały, struktury
ilorazowe.
- Element pierwszy i nierozkładalny; pierścień Gaussa, pierścień główny,
pierścień noetherowski, pierścień Dedekinda.
- Przywiedlność i nieprzywiedlność wielomianów nad danymi pierścieniami.
- NWP i NWW. Pierścienie Euklidesa i algorytm Euklidesa.
- Elementy algebraiczne i elementy
przestępne nad ciałem; rozszerzenia algebraiczne, rozszerzenia
skończone, rozszerzenie o element algebraiczny.
- Ciała algebraicznie domknięte. Zasadnicze twierdzenie algebry.
- Przestrzenie euklidesowe; od iloczynu skalarnego przez normę do
metryki; ortogonalność; postać iloczynu skalarnego.
- Izometrie, własności, reprezentacje, macierze ortogonalne, przykłady.
- Postacie kanoniczne formy kwadratowej. Własności. Formy
kwadratowe dodatnio określone.
- Macierz przekształcenia liniowego względem danych baz, rząd
przekształcenia.
- IV. Geometria
-
- Pojęcie geometrii w sensie Kleina. Podstawowe niezmienniki
grup przekształceń rzutowych, afinicznych i euklidesowych (izometrii).
- Twierdzenie o rozkładzie izometrii na symetrie względem hiperpłaszczyzn.
- Klasyfikacja izometrii przestrzeni
i
.
- Izometrie własne wielokątów i wielościanów foremnych.
- Warunki wykonalności konstrukcji cyrklem i linijką.
- Konstruowalność wielokątów foremnych. Złoty podział.
- Warunki rownoważne V postulatowi Euklidesa.
- Dualność w geometrii rzutowej. Przykłady twierdzeń dualnych.
- Dwustosunek czwórki punktow. Czworokąt zupełny. Punkty harmoniczne.
- Przykłady powierzchni orientowalnych i nieorientowalnych.
- Powierzchnie o stałej krzywiźnie.
- Formy fundamentalne.
- Pojęcie geodezyjnych i przykłady.
- V. Rachunek prawdopodobieństwa z elementami statystyki
matematycznej
-
- Przestrzeń probabilistyczna (definicja aksjomatyczna). Ziarnista
(dyskretna) przestrzeń probabilistyczna. Przestrzeń probabilistyczna jako
model doświadczenia losowego.
- Zmienna losowa jedno- (dwu-) wymiarowa i generowana przez nią
przestrzeń probabilistyczna na prostej (na płaszczyźnie).
- Szeregi liczbowe i funkcyjne w rachunku prawdopodobieństwa.
Funkcja charakterystyczna zmiennej losowej. Momenty zmiennej losowej.
- Twierdzenia graniczne.
- Podstawowe rozkłady prawdopodobieństwa i przykłady przestrzeni
probabilistycznych o tych rozkładach (rozkład Bernoulliego, Poissona,
normalny, itd.).
- Populacja. Cecha. Próba. Statystyka. Estymacja i weryfikacja
hipotez -- na przykładach adresowanych do szkoły.
- VI. Dydaktyka matematyki
-
- Reprezentacje enaktywne, ikoniczne i symboliczne i ich rola
w prosesie kształtowania pojęć matematycznych.
- Specyfika
języka szkolnej matematyki, charakterystyczne błędy popełniane
przez uczniów i sposoby ich wykorzystywania w procesie
kształtowania pojęć.
- Lokalna dedukcja na lekcjach
matematyki.
- Środki poglądowe specyficzne dla matematyki
szkolnej.
- Czynnościowe nauczanie matematyki.
- Elementy
logiki w nauczaniu matematyki.
- Metodyka nauki o liczbie i
działaniach.
- Metodyka nauki o funkcjach numerycznych i ich
wykresach.
- Metodyka nauki o przekształceniach
geometrycznych.
- Równania i nierówności w matematyce
elementarnej.
- VII. Informatyka
-
- Najpopularniejsze systemy operacyjne - przeznaczenie,
krótka charakterystyka.
- Typowe struktury danych używane w językach programowania.
- Procedura jako element strukturalizacji algorytmu.
- Iteracja a rekurencja.
- Metody translacji programów komputerowych - kompilacja, interpretacja
- podstawowe różnice.
- Definicja algorytmu, cechy poprawnych algorytmów, przykłady.
- Podobieństwa i różnice programów użytkowych.
- Program użytkowy jako narzędzie pracy biurowej - przykłady zastosowań.
- Program użytkowy w edukacji - przykłady zastosowań.
- Alternatywa dla Microsoft Office - przykłady innych pakietów
biurowych, w tym dostępnych bezpłatnie (freeware).
- Wybrane problemy ochrony danych - wirusy i ochrona przed ich atakami.
- Internet jako narzędzie komunikacji i źródło wiedzy - typowe usługi.
- Elementy budowy komputera - przykłady urządzeń
wewnętrznych i zewnętrznych.
- Przechowywanie informacji - jednostki pamięci, rodzaje pamięci,
przykładowe nośniki.
- Legalność oprogramowania - aspekty prawne i etyczne.
- Przykładowy program przedmiotu ,,Elementy informatyki'' dla wybranej klasy.
- Propozycja przebiegu lekcji informatyki z zakresu gimnazjum lub szkoły
średniej.
- Propozycja lekcji matematyki z wykorzystaniem komputera.
- Przykładowe programy komputerowe do zastoswań podczas lekcji matematyki.
- Przykłady zasobów internetowych dla nauczyciela matematyki.
Instytut Matematyki Akademii
Pedagogicznej w Krakowie,
1.06.2004