Celem kursu jest gruntowne przyswojenie przez studentów
elementarnych działów analizy matematycznej tzn. rachunku
różniczkowego i całkowego funkcji zmiennych rzeczywistych (jednej
i wielu zmiennych). Wybór materiału pozwala uwypuklić związki z
innymi działami matematyki jak: geometria, topologia, algebra,
rachunek prawdopodobieństwa.
SEMESTR 1 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Liczby rzeczywiste. Aksjomatyka liczb rzeczywistych.
Kresy zbiorów.
- Odwzorowania. Składanie, odwracanie,
obrazy i przeciwobrazy zbiorów. Podstawowe funkcje elementarne w
dziedzinie rzeczywistej, ciągi i podciągi.
- Teoria
granic. Granica ciągu liczbowego. Granica dolna i górna ciągu
liczbowego i funkcji rzeczywistej w punkcie. Przestrzenie
metryczne, otoczenia punktów, zbiory otwarte i domknięte, punkty
skupienia. Zwartość, spójność i zupełność podzbiorów
przestrzeni euklidesowej.
- Odwzorowania ciągłe i ich
własności. Podstawowe funkcje elementarne w dziedzinie
rzeczywistej, ich ciągłość i granice z nimi związane. Własność
Darboux, ciągłość jednostajna.
SEMESTR 2 | TREŚCI NAUCZANIA |
Rachunek różniczkowy funkcji zmiennej rzeczywistej.
Interpretacja fizyczna i
geometryczna pochodnej. Działania na funkcjach a pochodna. Twierdzenia o
wartości średniej. Reguła de l'Hospitala. Wzór Taylora i jego zastosowania
(ekstrema lokalne, wypukłość). Asymptoty, badanie przebiegu zmienności
funkcji.
- Szeregi liczbowe. Kryteria zbieżności szeregów. Zbieżność bezwzględna i
warunkowa. Mnożenie szeregów.
- Rachunek całkowy funkcji zmiennej rzeczywistej. Całka
nieoznaczona. Całkowanie
elementarne. Całka oznaczona. Własności całki oznaczonej. Warunki konieczne i
wystarczające całkowalności. Zastosowanie geometryczne i fizyczne całki. Całki
niewłaściwe. Kryterium całkowe zbieżności szeregu.
SEMESTR 3 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Ciągi i szeregi funkcyjne. Zbieżność punktowa i
jednostajna ciągów i szeregów
funkcyjnych. Kryteria zbieżności jednostajnej szeregów funkcyjnych. Ciągłość i
różniczkowanie granicy ciągu funkcyjnego i sumy szeregu
funkcyjnego.
- Szeregi potęgowe. Szereg Taylora i pojęcie funkcji analitycznej zmiennej
rzeczywistej. Rozwijanie w szereg Taylora podstawowych funkcji
elementarnych.
- Odwzorowania z w (granica,
ciągłość).
SEMESTR 4 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Rachunek różniczkowy (odwzorowania z w
).
Pochodne cząstkowe, kierunkowe i
różniczkowalność funkcji. Pochodna, jej sens geometryczny. Macierz Jacobiego,
jakobian i gradient. Działania na odwzorowaniach a pochodne. Pochodne wyższych
rzędów. Twierdzenie o wartości średniej. Wzór Taylora. Zastosowania do badania
ekstremów lokalnych. Twierdzenia o odwzorowaniu uwikłanym, o lokalnej
odwracalności odwzorowania klasy . Ekstrema warunkowe lokalne.
SEMESTR 5 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Elementy geometrii różniczkowej. Równania naturalne
krzywych. Prosta styczna i
normalna do krzywej. Krzywizna.
- Całki wielokrotne. Całka Riemanna w .
Całki iterowane. Całki w obszarze
normalnym i regularnym. Twierdzenie o zamianie zmiennych. Zastosowania
geometryczne, obliczanie objętości i pola płata powierzchniowego. Zastosowania
do fizyki.
- Teoria miary. Ciała, "sigma"-ciała, miara, zbiory
borelowskie. Miara
zewnętrzna. Twierdzenie Caratheodory'ego. Produktowanie miar. Miara Lebesgue'a
w i w . Własności miary Lebesgue'a. Funkcje mierzalne. Informacje o mierze
Jordana.
- Całka względem miary. Warunek konieczny i dostateczny
całkowalności w sensie
Riemanna. Twierdzenie Fubiniego; twierdzenie o podstawianiu
(dowód dla jednej zmiennej). Twierdzenia o
przechodzeniu do granicy pod znakiem całki. Całka Riemanna, a całka Lebesguea.
SEMESTR 6 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Całki krzywoliniowe. Całki krzywoliniowe pierwszego i
drugiego rodzaju.
Warunki niezależności całki od drogi całkowania. Wzór Greena.
- Pojęcie równania różniczkowego oraz jego rozwiązania,
intrepretacja
geometryczna. Istnienie i jednoznaczność rozwiązań równania różniczkowego.
Przykłady równań całkowalnych. Układy równań różniczkowych liniowych.
UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU |
Wykład nie powinien ograniczać się do podawania treści
matematycznych wyłącznie w ich abstrakcyjnej postaci, lecz jak
najszerzej uwypuklać źródła tych treści, w szczególności winien
szeroko nawiązywać do treści przyrodniczych, praktycznych oraz do
matematyki szkolnej. Kolejność przerabianego materiału, jak i
sposób jego ujęcia, pozostawia się wykładającemu. Musi on pamiętać
o tym, że we właściwym czasie powinien opracować wiadomości
nieodzowne lub użyteczne dla innych przedmiotów studiów
(geometria, topologia, rachunek prawdopodobieństwa).
- J. Banaś, S. Wędrychowicz, Zbiór zadań z analizy
matematycznej, WN-T, Warszawa 1994.
- G. N.
Berman, Zbiór zadań z analizy matematycznej, Wydawnictwo Pracowni
Komputerowej Jacka Skalmierskiego, Gliwice 1999.
- A.
Birkholc, Analiza matematyczna, funkcje wielu zmiennych, PWN,
Warszawa 1986.
- B. P. Demidowicz, Sbornik zadacz i
uprażnienij po matemematiczeskomu analizu, Izdat. Nauka, Moskwa
1977.
- G. M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i
całkowy, t. I,II,III, PWN, Warszawa 1985.
- W.
Kołodziej, Analiza matematyczna, PWN, Warszawa 1978.
- T. Krasiński, Analiza matematyczna (funkcje jednej
zmiennej), WUŁ, Łódź 2003.
- W. Krysicki, L.
Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach, cz. I,II, PWN,
Warszawa 1994.
- F. Leja, Rachunek różniczkowy i
całkowy, PWN, Warszawa 1976.
- W. Rudin, Podstawy
analizy matematycznej, PWN, Warszawa 1982.
- R.
Sikorski, Rachunek różniczkowy i całkowy (funkcji wielu
zmiennych), PWN, Warszawa 1967.
- E. Wachnicki,
Z. Powązka, Problemy z analizy matematycznej w zadanich, Część
I, Wydano nakładem Instytutu Matematyki Akademii Pedagogicznej w
Krakowie, 2002.
- S. Łojasiewicz, Wstęp do teorii funcji
rzeczywistych, PWN, Warszawa 1976.
- K.
Maurin, Analiza, cz. I,II, PWN, Warszawa 1991.
- L.
Schwartz, Kurs analizy matematycznej, t.I,II, PWN, Warszawa
1979.
Instytut Matematyki Akademii
Pedagogicznej w Krakowie,
28.09.2006