Celem kursu analizy matematycznej jest gruntowne przyswojenie przez studentów
elementarnych działów analizy matematycznej tzn. rachunku
różniczkowego i całkowego funkcji zmiennych rzeczywistych
(jednej i wielu zmiennych). Wybór materiału pozwala
uwypuklić związki z innymi działami matematyki jak: geometria,
topologia, algebra, rachunek prawdopodobieństwa.
SEMESTR 1 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Liczby rzeczywiste. Liczby rzeczywiste i ich własności.
Aksjomatyka liczb rzeczywistych. Kresy zbiorów.
- Odwzorowania. Składanie odwzorowań, odwracanie odwzorowań,
obrazy i przeciwobrazy zbiorów, ciągi i podciągi.
- Teoria granic. Przestrzenie metryczne, otoczenia punktów,
zbiory otwarte i domknięte, punkty skupienia, granice ciągu, granice
funkcji. Równoważność definicji Heinego i Cauchy'ego. Zbieżność ciągów
liczbowych, granice górne i dolne, granice nieskończone. Granice ciągów
i funkcji w
, twierdzenie Bolzano-Weierstrassa; zwartość,
zupełność, spójność zbiorów w przestrzeni
.
- Ciągłość. Ogólne własności odwzorowań ciągłych.
Odwzorowania ciągłe na zbiorach zwartych, ciągłość jednostajna.
Własności ciągłych funkcji typu
, własność Darboux i jej
zastosowania, nieciągłość, ciągłość a monotoniczność. Homeomorfizmy.
Ciągłość funkcji elementarnych, różne definicje i własności funkcji
wykładniczej i logarytmicznej.
SEMESTR 2 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Szeregi liczbowe. Szeregi o wyrazach dodatnich,
najważniejsze kryteria zbieżności. Szeregi o wyrazach rzeczywistych,
Szeregi bezwzględnie i warunkowo zbieżne. Mnożenie szeregów.
- Rachunek różniczkowy. Pochodne, interpretacja fizyczna i
geometryczna. Rachunek pochodnych. Twierdzenia o wartości średniej,
wzór Taylora. Reguła de l'Hospitala. Ekstrema lokalne, wypukłość,
asymptoty, badanie przebiegu funkcji.
- Całki. Całki nieoznaczone. Technika obliczania całek. Całka
Riemanna. Własności całki oznaczonej, liniowość, addytywność, warunki
konieczne i wystarczające na całkowalność, całka a funkcja pierwotna.
Twierdzenia o wartości średniej. Geometryczne i fizyczne zastosowania
całek oznaczonych (długość krzywej, pole i objętość). Całki
niewłaściwe, kryteria istnienia. Kryterium całkowe zbieżności szeregów.
SEMESTR 3 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Ciągi i szeregi funkcyjne. Zbieżność punktowa, jednostajna
i niemal jednostajna ciągów i szeregów funkcyjnych. Kryteria zbieżności
jednostajnej. Ciągłość, różniczkowanie i całkowanie sumy szeregu
(granicy ciągu) funkcyjnego. Przestrzeń i twierdzenie o jej
zupełności. Twierdzenie Stone'a-Weierstrassa.
- Szeregi potęgowe. Promień zbieżności. Suma szeregu
potęgowego, jego pochodna i całka. Szereg Taylora i Maclaurina.
Rozwijanie funkcji elementarnych w szeregi potęgowe. Przykłady funkcji
klasy nierozwijalnej w szereg potęgowy.
- Szeregi Fouriera. Zbieżność punktowa i jednostajna szeregów
Fouriera. Kryteria zbieżności. Przykłady rozwinięć.
- Przestrzenie unormowane. Przestrzenie Banacha. Funkcje
liniowe ciągłe, norma odwzorowania liniowego. Funkcje wieloliniowe
ciągłe. Elementy rachunku różniczkowego w przestrzeniach Banacha.
SEMESTR 4 | TREŚCI NAUCZANIA |
Rachunek różniczkowy w
Pochodna i jej sens
geometryczny. Pochodne kierunkowe, cząstkowe i różniczkowalność
funkcji. Macierz Jacobiego, jakobian i gradient. Działania na
odwzorowaniach a pochodne. Odwzorowania regularne i dyfeomorfizmy.
Twierdzenia o funkcji uwikłanej. Pochodne wyższych rzędów. Twierdzenie
o wartości średniej. Wzór Taylora. Ekstrema funkcji. Ekstrema
warunkowe. Zastosowania geometryczne, hiperpowierzchnie,
hiperpłaszczyzna styczna. Zastosowania do fizyki.
SEMESTR 5 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Całki wielokrotne. Całka Riemanna w
. Całki
iterowane. Całki w obszarze normalnym. Twierdzenie o zmianie zmiennych.
Zastosowania geometryczne, obliczanie objętości i pola płata
powierzchniowego. Zastosowania do fizyki.
- Teoria miary. Ciała, -ciała, miara, zbiory
borelowskie. Miara zewnętrzna. Twierdzenie Caratheodory'ego.
Produktowanie miar. Miara Lebesgue'a. Charakteryzacja zbiorów
mierzalnych w sensie Lebesgue'a. Informacje o mierze Jordana. Funkcje
mierzalne. Miary generowane przez dystrybuanty. Zbieżność według miary.
- Całka Lebesgue'a. Całka Lebesgue'a względem dowolnej miary
i podstawowe jej własności. Lemat Fatou i twierdzenia o przejściach
granicznych pod znakiem całki. Związek z całką Riemanna. Twierdzenie
Fubiniego. Twierdzenia o całkowaniu przez podstawienie. Całka z
parametrem. Całka jako funkcjonał. Całka jako przeliczalnie addytywna
funkcja zbioru.
SEMESTR 6 | TREŚCI NAUCZANIA |
Całki krzywoliniowe i powierzchniowe. Całki krzywoliniowe
pierwszego i drugiego rodzaju. Warunki niezależności całki od drogi
całkowania. Wzór Greena. Orientacja powierzchni. Całki powierzchniowe
pierwszego i drugiego rodzaju. Wzór Gaussa-Ostrogradzkiego.
Twierdzenie Stokesa. Elementy teorii pola wektorowego. Interpretacje
fizyczne. W miarę możliwości czasowych uogólnienia: miara i całka na
hiperpowierzchniach, formy różniczkowe, sympleksy i łańcuchy, całka
formy różniczkowej, ogólne twierdzenie Stokesa.
UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU |
Wykład nie powinien
ograniczać się do podawania treści matematycznych wyłącznie w ich
abstrakcyjnej postaci, lecz jak najszerzej uwypuklać
źródła tych treści, w szczególności winien szeroko
nawiązywać do treści przyrodniczych, praktycznych oraz do matematyki
szkolnej.
Kolejność przerabianego materiału, jak i sposób jego ujęcia, pozostawia się
wykładającemu.
Musi on pamiętać o tym, że we właściwym czasie
powinien opracować wiadomości nieodzowne lub użyteczne dla innych
przedmiotów studiów (geometria, topologia, rachunek prawdopodobieństwa).
- J. Banaś, S. Wędrychowicz, Zbiór zadań z analizy
matematycznej, WN-T, Warszawa 1994.
- G. N. Berman, Zbiór zadań z analizy matematycznej, Wydawnictwo
Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego, Gliwice 1999.
- A. Birkholc, Analiza matematyczna, funkcje wielu zmiennych, PWN,
Warszawa 1986.
- B. P. Demidowicz, Sbornik zadacz i uprażnienij po matemematiczeskomu
analizu, Izdat. Nauka, Moskwa 1977.
- G. M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i całkowy, t. I,II,III, PWN,
Warszawa 1985.
- W. Kołodziej, Analiza matematyczna, PWN, Warszawa 1978.
- W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach,
cz. I,II, PWN, Warszawa 1994.
- F. Leja, Rachunek różniczkowy i całkowy, PWN,
Warszawa 1976.
- W. Rudin, Podstawy analizy matematycznej, PWN,
Warszawa 1982.
- R. Sikorski, Rachunek różniczkowy i całkowy (funkcji wielu
zmiennych), PWN, Warszawa 1967.
- S. Łojasiewicz, Wstęp do teorii funcji rzeczywistych, PWN,
Warszawa 1976.
- K. Maurin, Analiza, cz. I,II, PWN, Warszawa 1991.
- L. Schwartz, Kurs analizy matematycznej, t.I,II, PWN, Warszawa 1979.
Instytut Matematyki Akademii
Pedagogicznej w Krakowie,
15.01.2002