Przedmiot do wyboru przez studentów spośród proponowanych w danym roku
akademickim przez Instytut Nauk Społecznych
(poniżej prezentujemy przykładowe programy ekonomii oraz nauki o
demokracji).
Ekonomia
| SEMESTR 4 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Ekonomia -- nauka o wykorzystaniu ograniczonych zasobów. Rzadkość
zasobów i koszty alternatywne. Substytucja i alokacja czynników
produkcji. Mikro- i makroekonomia. Ekonomia pozytywna i normatywna.
- Główne kierunki rozwoju myśli ekonomicznej.
- Narzędzia analizy ekonomicznej. Wielkości nominalne i
realne. Modele ekonomiczne.
- Popyt, podaż i rynek. Ceny równowagi rynkowej. Cenowa i dochodowa
elastyczność popytu.
- Rozwinięta teoria podaży. Prawo malejących przychodów. Korzyści i
niekorzyści skali produkcji.
- Podstawy teorii funkcjonowania przedsiębiorstwa. Narzędzia oceny
działaności przedsiębiorstwa. Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa.
- Struktury rynku. Skrajne przypadki struktury rynku. Konkurencja
niedoskonała. Teoria gier a współzależne decyzje przedsiębiorstw
oligopolstycznych.
- Rynki czynników produkcji. Substytucyjny i podażowy efekt zmiany
ceny czynnika produkcji. Nominalna i realna stopa procentowa. Wartość
zaktualizowana netto.
- Podstawy ekonomii dobrobytu. Zawodność rynku. Podatki a wydatki
publiczne.
- Współczesne rynki finansowe. ,,Kasyno'' a teoria rynków efektywnych.
- Ryzyko w działalności gospodarczej. Ekonomiczna teoria ubezpieczeń.
- Podstawowe problemy makroekonomiczne: wzrost gospodarczy,
inflacja, bezrobocie, bilans płatniczy.
- Systemy rachunkowości narodowej. Determinanty dochodu narodowego.
- Ekonomiczne funkcje państwa. Budżet państwa.
- Pieniądz i współczesny system bankowy. Funkcje banku centralnego.
- Handel miedzynarodowy. Bilans płatniczy i kurs walutowy.
- Polityka fiskalna i monetarna w procesach wzrostu gospodarczego.
- Bezrobocie.
- Inflacja.
- Cykliczny charakter wzrostu gospodarczego.
- D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia t. 1 i 2,
PWE, Warszawa 1994 (lub następne wydania).
- P. Samuelson, W. Nordhaus, Ekonomia t. 1 i 2,
Warszawa 1995 (lub następne wydania).
- G. S. Becker, Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, Warszawa 1990, r. II, III, IV, V.
- M. i R. Friedman, Wolny wybór, wyd. Panta, Sosnowiec 1994.
- J. K. Galbraith, Ekonomia w perspektywie. Krytyka
historyczna, Warszawa 1991.
- F. Hayek, Indywidualizm i porządek ekonomiczny, Kraków 1998.
- S. Kuznets, Wzrost gospodarczy narodów, Warszawa 1976.
- E. J. Mishan, Spór a wzrost gospodarczy, Warszawa 1976.
- P. A. Samuelson, D. H. Wallace, Problem niestabilności
gospodarczej, w: Teoria i polityka stabilizacji koniunktury. Wybór
tekstów, Warszawa 1975, 24-75.
- A. Wojtyna, Nowoczesne państwa kapitalistyczne a
gospodarka, Warszawa 1990.
Nauka o demokracji
| SEMESRT 4 | TREŚCI NAUCZANIA |
- Zgadnienia organizacyjne: problematyka przedmiotu, warunki
zaliczenia (obecności, recenzja [250 słów]); podstawowe pojęcia --
,,polityka''.
- Podstawowe pojęcia -- ,,władza'' ( w ogóle, polityczna,
państwowa); społeczne podstawy władzy.
- Podstawowe pojęcia -- ,,państwo''; koncepcje genezy państwa; formy
państwa; typy legitymizacji władzy państwowej.
- Podstawowe pojęcia -- ,,partia polityczna'', ,,ideologia'',
,,doktryna'', ,,program polityczny'', ,,kultura polityczna''.
- Zarys rozwoju demokracji -- transformacje demokratyczne od Aten
do Polski; podstawowe dokumenty (Mowa pogrzebowa Peryklesa, Deklaracja
Praw Człowieka i Obywatela); zasady demokracji współczesnej:
suwerenność ludu, reprezentacji, opozycji, podziału władz.
- Zasada suwerenności ludu -- prawo wyborcze: pięcio- i
cztero-przymiotnikowe.
- Techniki proporcjonalności; porównanie obu rodzajów prawa
wyborczego.
- Zasady reprezentacji -- pojęcie reprezentacji i rodzaje mandatów
przedstawicielskich; zasada opozycji; klasyfikacje partii politycznych
i systemy partyjne.
- Zasady podziału władz -- rodzaje władz, systemy państwowe;
systemy prezydenckie, system parlamentarno-gabinetowy (przy różnych
systemach partyjnych), system konwentu.
- Systemy polityczne w Polsce; Konstytucja RP z 1997r.
- Samorządność i jej rodzaje. Samorząd terytorialny.
- Reforma administracyjna i samorządowa w Polsce -- jak było (do
1975r., 1975-1989, 1989-1999) i jak jest obecnie.
- Demokracja a poliarchia; demokratyczny proces polityczny;
wartości demokratyczne.
- Kultura obywatelska -- kompetencje obywatelskie i ich nauczanie.
Podsumowanie i zaliczenia.
- Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997r.
- Wybór testów do przedmiotu ,,Nauka o demokracji'' (wyb. M.
Simlat): [Czym jest demokracja?; ,,Mowa pogrzebowa Peryklesa'';
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1989 roku;
K. Grzybowski, ,,Tezy o demokracji i dyktaturze''; S. Hook, ,,Rządy za
zgodą rządzonych''; L. Kułakowski, ,,Demokracja jest przeciw naturze'';
L. Kułakowski Niepewności epoki demokratycznej; M. Ossowska, Wzór demokraty; M. Simlat ,,Edukacja obywatelska jako kształtowanie
kompetencji obywatelskich'']
- A. Antoszewski, R. Hubert (red.), Leksykon
politologii, Alta 2, Wrocław 1997.
- M. Bankowicz, Fenomen demokracji, Wyd. PiT, Kraków 1999.
- Ph. Braud, Rozkosze demokracji, PWN, Warszawa 1995.
- R. A. Dahl, Demokracja i jej krytycy, Znak, Kraków 1995.
- R. A. Dahl, O demokracji, Znak, Kraków 2000.
- S. Filipowicz, O demokracji, PWN, Warszawa 1992.
- A. Jamróz, Demokracja, Temida 2, Białystok 1995.
- Konstytucjonalizm, demokracja, wolność. Wybór tekstów
Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 1966.
- R. Krasnodębski, Rozważania o demokracji. Uwarunkowania,
istota, implikacje, Entelechia, Wrocław 1994.
- W. T. Kulesza, P. Winczorek, Demokracja u schyłku XX
wieku, WSiP, Warszawa 1992.
- K. Kumaniecki, Demokracja ateńska, PZWS, Warszawa 1948.
- W. Morawski, ,,Demokracja w Polsce: fakty i wątpliwości'' w:
W. Jakóbik (red.), Zmiany strukturalne w Polsce. Gospodarka i
społeczeństwo, IBP Pan, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa 1995.
- J. Ostraszewski, ,,Wstęp'' w: J. Ostraszewski
(red.), Demokracja a ideał społeczny. Wybór pism, Szkoła Nauk
Politycznych i Społecznych, Londyn 1967, XII-XXXVI.
- M. Simlat, ,,Kreacja władzy lokalnej w Polsce w latach 1990 i
1998 (próba porównania systemów wyborczych)'' w: A. Jaeschke, M.
Mikołajczyk (red.), Co znaczył i znaczy samorząd, WN AP,
Kraków 2000, 68-89.
- Y. R. Simon, Filozofia rządu demokratycznego, Wydawnictwo
Arka, Kraków 1993.
- M. Sobolewski, Zasady współczesnej demokracji
burżuazyjnej, UJ, Kraków 1983.
- J. Steiner, Demokracje europejskie, WSP Rzeszów 1993.
- B. Świderski, Gdańsk i Ateny. O demokracji bezpośredniej w
Polsce, IFiS PAN, Warszawa 1996.
- G. Ulicka, Demokracje zachodnie, PWN, Warszawa 1992.
- K. A. Wojtaszczyk, Współczesne systemy polityczne, WSiP,
Warszawa 1992.
- K. A. Wojtaszczyk, Współczesne systemy partyjne, PWN,
Warszawa 1992.
Instytut Matematyki Akademii
Pedagogicznej w Krakowie,
15.06.2003
