Teoretyczne i praktyczne przygotowanie studentów do nauczania
matematyki w klasach IV-VI szkoły podstawowej, gimnazjum, a w tym:
- Metodyczne przygotowanie do nauczania matematyki zgodnie z
głównymi aktualnie funkcjonującymi programami nauczania, z
wykorzystaniem różnych kompletów podręczników i środków
wspomagających.
- Wprowadzenie w problematykę uzasadnionego
teoretycznie i praktycznie wyboru koncepcji nauczania, w tym
programów nauczania i materiałów dydaktycznych. Wyposażenie w
wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne planowanie
procesu dydaktycznego i kierowanie nim.
- Zaznajomienie z
problematyką, metodami i niektórymi wynikami badań w zakresie
dydaktyki matematyki oraz aktualnymi kierunkami tych badań w
Polsce i na świecie, a także przygotowanie do podejmowania prób
badawczych np. w zakresie diagnozowania możliwości matematycznych
ucznia, ewaluacji i oceny rozwoju uczniów, konstrukcji własnych
programów nauczania matematyki i materiałów dydaktycznych.
| SEMESTRY 4-6 | TREŚCI NAUCZANIA |
Treści nauczania obejmujące teorie nauczania i uczenia się
matematyki (T), praktykę nauczania matematyki (P) i szczegółowe
propozycje dydaktyczne (S).
| SEMESTR 4 | TREŚCI NAUCZANIA |
- T 1.
- Miejsce i rola dydaktyki matematyki wśród przedmiotów
kierunkowych na studiach nauczycielskich.
- T 2.
- Cele
edukacji przedmiotowej: cele nauczania matematyki; poziomy celów;
taksonomia celów.
- T 3.
- Struktura wiedzy przedmiotowej:
budowa teorii matematycznej - pojęcia, fakty, dedukcja.
- T
4.
- Zadania matematyczne i ich rozwiązywanie - typy zadań, cele
dydaktyczne zadań; strategie heurystyczne, metody i etapy
rozwiązywania zadań; dobór zadań do realizacji celów lekcji.
- S 5.
- Rozwijanie umiejętności operowania zdobytą wiedzą:
- --
- liczby i działania w nauczaniu matematyki,
- --
- figury geometryczne (płaskie i przestrzenne) w nauczaniu
matematyki.
- P 6.
- Planowanie pracy dydaktycznej: przygotowanie
nauczyciela do lekcji, budowa lekcji; konspekt; cele lekcji,
metody nauczania, formy pracy na lekcji matematyki; środki
dydaktyczne; ocena ucznia; indywidualizacja nauczania.
| SEMESTR 5 | TREŚCI NAUCZANIA |
- T 1.
- Metody kształtowania różnorodnych kompetencji w
powiązaniu z potrzebami życia codziennego - koncepcje
realistyczna i inne koncepcje nauczania matematyki (np.
mechanistyczna, strukturalistyczna, empirystyczna).
- T 2.
- Procesy tworzenia się pojęć: interioryzacja, asymilacja i
akomodacja; abstrahowanie, uogólnianie, definiowanie.
- P 3.
- Planowanie pracy dydaktycznej - motywacja i aktywizacja uczniów;
środki dydaktyczne w procesie nauczania-uczenia się matematyki;
komunikacja między uczniami oraz między nauczycielem i uczniem na
lekcjach matematyki.
- P 4.
- Poziomy kształcenia z
uwzględnieniem korelacji międzyprzedmiotowych. Typy i struktury
programów nauczania, zasady ich tworzenia.
- P 5.
- Organizacja
procesu nauczania i uczenia się z wykorzystaniem technologii
informacyjnych i komunikacyjnych oraz środków multimedialnych
stosowanych w nauczaniu matematyki.
- S 6.
- Rozwijanie
umiejętności operowania zdobytą wiedzą:
- --
- funkcje liczbowe, tabele, wzory, wykresy;
- --
- wyrażenia algebraiczne, równania
- --
- podobieństwa i różnice
między arytmetyką i algebrą; własności działań a operacje
algebraiczne.
| SEMESTR 6 | TREŚCI NAUCZANIA |
- T 1.
- Czynnościowe nauczanie matematyki w sensie Z.
Krygowskiej. Psychologiczne i pedagogiczne aspekty teorii uczenia
się; nauczanie problemowe.
- TP 2.
- Ewaluacja pracy
nauczyciela. Ewaluacja osiągnięć uczniów.
- TP 3.
- Trudności i
niepowodzenia w uczeniu się matematyki; wykrywanie przyczyn,
przeciwdziałanie i zapobieganie. Błąd: przyczyny, typy,
konsekwencje dydaktyczne; konflikt poznawczy. Diagnozowanie
możliwości ucznia, konstruowanie narzędzi badawczych, analiza
wyników badań, sprawozdania. Klasy integracyjne i zespoły
wyrównawcze.
- S 4.
- Rozwijanie umiejętności operowania
zdobytą wiedzą:
- --
- długość, pole, objętość i miara kąta na różnych
poziomach nauczania;
- --
- symetrie, jednokładność i
podobieństwo figur;
- --
- geometria przestrzenna, kształcenie
wyobraźni przestrzennej.
Dobór tematów na wykłady i ćwiczenia, spośród kategorii (T), (P) i
(S), jest w gestii prowadzącego przedmiot. Tematy grup (S) w
semestrze czwartym realizowane są w ramach przedmiotu Pracownia
Dydaktyki Matematyki.
| LITERATURA | WYBRANE PRACE PROF. A. Z. KRYGOWSKIEJ |
- Zarys dydaktyki matematyki, cz. 1,2,3, WSiP,
Warszawa 1977.
- Koncepcje powszechnego
matematycznego kształcenia w reformach programów szkolnych z lat
1960-1980, WN WSP, Kraków 1984 (seria Prace Monograficzne nr
46).
- Kształcenie aktywności matematycznych
uczniów i rola problemów w tym kształceniu, w: Modernizacja
kształcenia matematycznego i jej wpływ na rozwój dydaktyki
matematyki. Wybór artykułów A. Z. Krygowskiej z lat
1958-1972, red. G. Treliński, H. Siwek, WN WSP, Kraków, 1985,
71-99.
- (z M. Ciosek, S. Turnau) Strategie
rozwiązywania zadań matematycznych jako problem dydaktyki
matematyki, Wyż. Szkoła Ped. Kraków Rocznik Nauk.-Dydakt. 54
Prace z Dydaktyki Matematyki 1(1974), 5-41.
- (z
S. Kulczycki, S. Straszewicz) Nauczanie geometrii w klasach
licealnych szkoły ogólnokształcącej, PZWS, Warszawa 1954.
- (pod red. J. Żabowskiego) Prace prof. Anny Zofii
Krygowskiej. Materiały do studiowania matematyki, cz. I, Płock
2000.
- H. Aebli, Dydaktyka psychologiczna, PWN, Warszawa
1982.
- J. S. Bruner, Poza dostarczone
informacje, PWN, Warszawa 1978.
- M.
Ciosek, Strategie rozwiązywania zadań matematycznych jako problem
dydaktyki matematyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej,
Kraków 2005.
- M. Donaldson, Myślenie dzieci, Wiedza
Powszechna, Warszawa 1986.
- J. Filip,
T. Rams, Dziecko w świecie matematyki, Oficyna Wyd. ,,Impuls'',
Kraków 2000.
- E. Gruszczyk-Kolczyńska, Dzieci ze
specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP,
Warszawa 1994.
- I. Gucewicz-Sawicka
[red.], Podstawowe zagadnienia z dydaktyki matematyki, PWN,
Warszawa 1982.
- J. Konior, Nauka czytania tekstu
matematycznego w szkole, CDN, Bielsko-Biała 1990.
- J. Konior, Organizacja nauczania oparta na lokalnych
dedukcjach, Wydawnictwo UŚ, Katowice 1975.
- J.
Konior, Z zagadnień dowodzenia twierdzeń w nauczaniu szkolnym
matematyki, Skrypt UŚ, Katowice 1989.
- W.
Nowak, Konwersatorium z dydaktyki matematyki, PWN, Warszawa
1989.
- A. Pardała, Wyobraźnia przestrzenna uczniów w
warunkach nauczania szkolnej matematyki. Teoria problemy,
propozycje, ,,Fosze'', Rzeszów 1995.
- G. Polya, Jak
to rozwiązać?, PWN, Warszawa 1993.
- G.
Polya, Odkrycie matematyczne, WN-T, Warszawa 1975.
- B. Rabijewska [red.], Wprowadzenie do wybranych zagadnień
dydaktyki matematyki, Wyd. Uniw. Wrocł., Wrocław 1980.
- E.
Swoboda, Przestrzeń, regularności geometryczne i kształty w
uczeniu się i nauczaniu dzieci, Wydawnictwo Uniwersytetu
Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.
- H. Siwek, Czynnościowe
nauczanie matematyki, WSiP, Warszawa 1998.
- H.
Siwek, Dydaktyka matematyki: teoria i zastosowania w matematyce
szkolnej. Biblioteczka Nauczyciela Matematyki, WSiP, Warszawa
2005.
- M. Szurek, O nauczaniu matematyki, tom 1, 2,
3, 4, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2006.
- U. Trelińska, G. Treliński, Kształtowanie pojęć
geometrycznych na etapie przeddefinicyjnym, Zakład Poligraficzny
,,Jawista'', Kielce 1996.
- S. Turnau, Wykłady o
nauczaniu matematyki, PWN, Warszawa 1990.
- F.
Urbańczyk, Zasady nauczania matematyki, PZWS, Warszawa 1960.
- W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, WSiP,
Warszawa 1960.
- (pod red. J. Żabowskiego), Prace
prof. dr Anny Zofii Krygowskiej. Materiały do studiowania
matematyki, tom I, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock 2000.
- (pod red. J. Żabowskiego), Prace prof. dr hab. Bogdana J.
Noweckiego. Materiały do studiowania matematyki, tom
II, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock 2001.
- (pod
red. J. Żabowskiego) Prace dr Macieja Klakli. Materiały do
studiowania matematyki, tom III, Płock 2002.
- (pod
red. J. Żabowskiego) Prace prof. dr hab. Jana Koniora.
Materiały do studiowania matematyki, tom IV, Płock 2002.
- Matematyka, Czasopismo dla nauczycieli, WSiP,
Wrocław.
- Matematyka i Komputery, czasopismo
Grupy Roboczej SNM, Wilkowice.
- Matematyka w
szkole, czasopismo nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjum,
GWO, Gdańsk.
- Matematyka w szkole, czasopismo
nauczycieli szkół średnich, GWO, Gdańsk.
- Nauczyciele i Matematyka [NiM], Stowarzyszenie Nauczycieli
Matematyki, Bielsko-Biała.
- Oświata i
Wychowanie (lata 1983-1987)
- Roczniki Polskiego
Towarzystwa Matematycznego, Seria V. Dydaktyka Matematyki,
Kraków.
- Studia Matematyczne Akademii
Świętokrzyskiej, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce.
- Wiadomości Matematyczne, Rocznik Polskiego
Towarzystwa Matematycznego, seria II, PWN Warszawa.
Podręczniki szkolne,
przewodniki dla nauczycieli i materiały dydaktyczne.
Wybór artykułów zamieszczono na stronie internetowej Instytutu
Matematyki.
Instytut Matematyki Akademii
Pedagogicznej w Krakowie,
28.09.2006
