Zalecenia do pisania, prowadzenia i oceny prac magisterskich oraz licencjackich z matematyki i dydaktyki matematyki

W poniższym tekście Akademia Pedagogiczna w Krakowie będzie zwana Uczelnią, a Instytut Matematyki - krócej Instytutem. Praca magisterska lub licencjacka będzie często zwana krócej - pracą.

I. Dokumenty dotyczące prac magisterskich i licencjackich

Podstawowymi dokumentami regulującymi zasady pisania, prowadzenia i oceny prac magisterskich i licencjackich są:

1. Regulamin Studiów.
2. Zarządzenia Dziekana w sprawie prac licencjackich i magisterskich.
3. Zarządzenie Dyrektora Instytutu Matematyki Akademii Pedagogicznej w sprawie przechowywania prac dyplomowych: licencjackich i magisterskich (zob. strona internetowa IM).
4. Zarządzenia dla magistrantów w Instytucie Matematyki AP, wydane przez Wicedyrektora Instytutu Matematyki (zob. strona internetowa IM).
5. Niniejszy dokument.

II. Cele pracy magisterskiej (licencjackiej)

Celem pracy magisterskiej (licencjackiej) z matematyki jest wykazanie przez studenta umiejętności:

1. samodzielnej pracy z tekstem z wyższej matematyki, nie objętym programem studiów, zarówno w języku polskim, jak i w języku obcym;
2. dostrzegania i uzupełniania opuszczonych fragmentów rozumowań i obliczeń w wykorzystywanej przy pisaniu pracy literaturze;
3. opracowywania problemów zawierających elementy metody pracy naukowej z matematyki (np. dobór stosownych przykładów i kontrprzykładów, uogólnienia twierdzeń itp.);
4. analizy porównawczej wybranego zagadnienia matematycznego na podstawie kilku pozycji literatury matematycznej.

Celem pracy magisterskiej (licencjackiej) z dydaktyki matematyki jest wykazanie przez studenta umiejętności:

1. samodzielnej pracy z literaturą z dydaktyki matematyki, polską i zagraniczną, wykraczającą poza wymagania kursu tego przedmiotu na studiach, jej porządkowania, klasyfikowania i krytycznej oceny;
2. dobierania metod i narzędzi badawczych do ustalonych celów głównych i szczegółowych pracy związanych z koncepcjami nauczania, definiowaniem, dowodzeniem, rozwiązywaniem zadań na różnych etapach kształcenia;
3. interpretowania pojęć z matematyki szkolnej w kursowych przedmiotach matematyki wyższej, tworzenia projektów dydaktycznych do eksperymentowania lub zestawów zadań do badania określonych kompetencji, efektywności nauczania, uczniowskich trudności i błędów itp.;
4. analizy porównawczej wybranych programów kształcenia, podręczników szkolnych z matematyki, pozycji literatury na określony temat z punktu widzenia wybranej koncepcji teoretycznej.

Ważnym celem obu rodzajów prac jest przygotowanie ich na dobrym poziomie redakcyjnym. Praca powinna być przejrzysta, podzielona na stosowne jednostki tekstu (rozdziały, paragrafy), napisana poprawnym, jasnym i zwięzłym językiem.

W pracy magisterskiej student powinien wykazać się dużą samodzielnością w opracowaniu jej tematyki. Temat pracy magisterskiej powinien być dobrany i sformułowany w taki sposób, aby jego opracowanie wymagało zastosowania elementów twórczej pracy naukowej oraz realizacji zdecydowanej większości wyżej wymienionych celów.

Jeżeli tematyka pracy licencjackiej na to pozwala, to zaleca się wiązanie zagadnień z matematyki abstrakcyjnej z odpowiednimi zagadnieniami z matematyki szkolnej.

III. Promotor pracy magisterskiej (licencjackiej)

1. Student ma prawo do wyboru promotora według zasad określonych w Regulaminie Studiów i zarządzeniach wydanych przez władze Instytutu.
2. Instytut organizuje seminaria magisterskie i dyplomowe - studenci mogą wybierać seminarium. Student, zgodnie z planem studiów, ma obowiązek uczestniczenia odpowiednio w seminarium magisterskim lub dyplomowym. Jeżeli student nie złoży do Dyrektora Instytutu odpowiedniego wniosku dotyczącego wyboru promotora, to wybór seminarium magisterskiego lub dyplomowego jest równoznaczny z wyborem promotora, którym jest osoba prowadząca seminarium. Na wniosek studenta Dyrektor Instytutu może wyrazić zgodę, przy zachowaniu wymogów dotyczących promotora określonych w Regulaminie Studiów, na wybór promotora spośród pracowników Instytutu, którzy nie prowadzą seminarium magisterskiego (dyplomowego), a także na wybór promotora spoza Instytutu; w tych przypadkach wybór seminarium powinien być uzgodniony przez studenta z promotorem i prowadzącym seminarium i zatwierdzony przez Dyrektora Instytutu. W wyjątkowych przypadkach student może zmienić - za zgodą Dyrektora Instytutu - wybrane seminarium magisterskie (dyplomowe) lub wybranego promotora.
3. Promotor formułuje temat pracy. Temat pracy może zaproponować student pod warunkiem zatwierdzenia tego tematu przez promotora.
4. Problematyka pracy powinna być ustalona nie później niż na rok przed planowym końcem studiów.
5. Przed rozpoczęciem pisania pracy promotor lub student, przy akceptacji promotora, formułują podstawowe jej cele, które mogą być uzupełniane przez cele szczegółowe w trakcie pisania pracy.
6. Promotor określa wymagania dotyczące pracy, których spełnienie gwarantuje pozytywną ocenę pracy. Oprócz warunków minimalnych należy wskazać studentowi kierunki rozwinięcia lub pogłębienia tematu pracy, umożliwiające uzyskanie wyższej oceny pracy.
7. Promotor udziela konsultacji studentowi w zakresie merytorycznej treści i redakcji pracy.
8. Promotor zobowiązany jest wymagać od studenta przedłożenia całej pracy przed jej ostatecznym zredagowaniem; po zatwierdzeniu przez promotora student redaguje ostateczną wersję pracy.

IV. Tematyka i forma pracy magisterskiej (licencjackiej)

1. Tematyka pracy powinna pozostawać w ścisłym związku z kierunkiem studiów i uwzględniać zainteresowania naukowe studenta.
2. Za pracę magisterską (licencjacką) można uznać temat opracowany przez studenta w ramach studenckiego ruchu naukowego.
3. Praca magisterska (licencjacka) może mieć charakter pracy zespołowej, zrealizowanej przez dwie osoby, po uzyskaniu zgody Dyrektora Instytutu. Zakres pracy każdego ze studentów musi być wyraźnie określony przez promotora pracy.
4. Strona tytułowa pracy powinna zawierać: pełną nazwę Uczelni, nazwę Instytutu, imię i nazwisko autora pracy, tytuł pracy, tytuł (stopień) naukowy oraz imię i nazwisko promotora, nazwę miejscowości będącej siedzibą Uczelni i rok złożenia ostatecznej wersji pracy.
5. Praca powinna mieć spis treści (z podaniem odpowiednich numerów stron).
6. We wstępie do pracy należy podać: ogólne i szczegółowe cele pracy, krótką charakterystykę treści poszczególnych jednostek tekstowych pracy, podstawową pozycję (pozycje) literatury inspirującą opracowanie tematu pracy, charakterystyczne znaki graficzne stosowane w pracy, sposób oznaczenia fragmentów tekstu uznanych przez autora pracy za opracowania zupełnie samodzielne (tzn. fragmenty prezentujące rozwiązanie problemów i zagadnień, których nie ma w znanej autorowi literaturze).
7. Na początku pracy powinny być zamieszczone precyzyjnie sformułowane pojęcia, twierdzenia, podstawowe oznaczenia, które będą wykorzystywane przy opracowaniu głównego tematu pracy.
8. Ważnymi elementami składowymi prac z dydaktyki matematyki są: przedstawienie problematyki w świetle poznanej literatury, określenie przedmiotu i celu prowadzonych badań, opis metod i narzędzi badawczych, analiza przeprowadzonych badań, elementy weryfikacji projektów badawczych, wnioski. Prace licencjackie z dydaktyki matematyki powinny dotyczyć nauczania matematyki przede wszystkim w szkołach podstawowych i gimnazjach.
9. Twierdzenia (lematy, wnioski) powinny być napisane kursywą, natomiast definicje - prostą czcionką z wyróżnionym kursywą definiowanym pojęciem.
10. Na końcu pracy powinien znajdować się spis literatury sformatowany zgodnie z powszechnie przyjętymi systemami zapisu literatury w pracach naukowych odpowiednio z matematyki lub dydaktyki matematyki. W spisie muszą być wymienione wszystkie pozycje literatury wykorzystanej w pracy. W przypadku korzystania z materiałów znajdujących się w Internecie, w spisie literatury należy podać: imię i nazwisko autora (autorów) publikacji, tytuł publikacji i pełny adres strony internetowej zawierającej daną publikację. Na życzenie promotora lub recenzenta student ma obowiązek dostarczenia wydruku ze strony internetowej publikacji wykorzystanych w pracy.
11. Odwołania do pozycji literatury w tekście pracy powinny być zgodne z powszechnie stosowanymi systemami odwołań w pracach naukowych odpowiednio z matematyki lub dydaktyki matematyki.
12. Każdy fragment pracy oparty w sposób istotny na literaturze powinien być szczegółowo opisany za pomocą systemu cytowań i odwołań w taki sposób, aby nie powstało nawet podejrzenie o plagiat.
13. W pracy powinna być stosowana jednolita terminologia zgodna z polską tradycją pisania naukowych tekstów matematycznych.
14. Istotne błędy merytoryczne dyskwalifikują pracę.
15. Objętość prac:

    a)

    prace licencjackie z matematyki nie powinny przekraczać 20 stron, a z dydaktyki matematyki - 40 stron;

    b)

    prace magisterskie z matematyki nie powinny przekraczać 40 stron, a z dydaktyki matematyki - 80 stron.

16. Student składa pracę magisterską (licencjacką) w Dziekanacie w postaci określonej odpowiednimi zarządzeniami Dziekana i Dyrektora Instytutu (zob. I.2-I.4).

V. Ocena pracy magisterskiej (licencjackiej)

1. Pracę magisterską (licencjacką) ocenia pomotor pracy i recenzent powołany przez Dyrektora Instytutu; co najmniej jedna z osób oceniających pracę magisterską powinna mieć tytuł naukowy profesora lub stopień doktora habilitowanego.
2. Głównymi elementami składowymi oceny pracy są: treść merytoryczna, poprawność merytoryczna, metody badań, osiągnięte wyniki, samodzielność i oryginalność w badaniach i rozumowaniach, realizacja celów pracy, zgodność treści z tematem, wykorzystanie literatury, wartości aplikacyjne, poprawność terminologiczna, językowa i redakcyjna. Jeżeli praca jest zespołowa, to promotor powinien umieścić w swojej recenzji i również podać recenzentowi dokładne informacje o zakresie i wkładzie pracy każdego z jej autorów, co umożliwi ustalenie indywidualnej oceny osiągnięć autorów.
3. Ocena pracy powinna być podana w stopniach według skali ustalonej w Regulaminie Studiów przy ocenie egzaminu przedmiotowego.
4. Podczas egzaminu magisterskiego (licencjackiego) student ma obowiązek ustosunkować się do uwag recenzentów, a zwłaszcza do zarzutów dotyczących pracy, stawianych przez recenzentów.
5. Promotor pracy i recenzent przygotowują recenzje w postaci ustalonej odpowiednimi zarządzeniami Dziekana i Dyrektora Instytutu (zob. I.2-I.4). Jeden egzemplarz recenzji należy złożyć w Sekretariacie ds. Dydaktycznych nie później niż trzy dni przed terminem obrony pracy.

Dokument ten został zatwierdzony przez Radę Instytutu Matematyki w dniu 16.02.2006 r. Dokument obowiązuje od roku akademickiego 2006/2007.

Dyrektor Instytutu Matematyki AP

Dr hab. prof. AP Bogdan J. Nowecki